قوانین موتور سیکلت سواری در ایران {مقررات جدید گواهینامه}

ترافیک یکی از معضلاتی است که هر روز با اون دست و پنجه نرم می‌کنیم. گرونی هم که اصلا اجازه نمیده سمت خرید خودرو بریم. در حال حاضر بهترین وسیله‌ای که میشه تو این خیابون‌های شلوغ استفاده کرد موتور سیکلت هستش.

 

البته نه فقط برای تردد معمولی که حتی میشه به عنوان یه وسیله کار بهش نگاه کرد و درآمد نسبتا خوبی هم داره.

 

ولی خب استفاده از موتورسیکلت در ایران یه سری قوانینی داره که البته بعضی از اون‌ها از لحاظ منطقی نامفهومن ولی چاره‌ای جز رعایت این قوانین نداریم.

 

به طور مثال هیچ جا درمورد قوانین موتور سیکلت سواری بانوان صحبتی نشده و منعی هم در کار نیست ولی قانون گذاشتن که نباید سوار بشن.

 

 

هر کدوم از ارگان‌ها هم به همدیگه پاس میدن. یا اصلا یه چیزه دیگه اینکه هنوز دلیل درستی در کار نیست که چرا افسران نیروی راهنمایی و رانندگی خیلی راحت و بدون اجازه صاحب موتور، سوئیچ رو برمیدارن.

 

حالا بنده خدا موتور هم تازه خریده یا واقعا موتور مال خودشه و مدرکی کم داره، خیلی شیک موتور میره پارکینگ. در مجموع، این‌ها رو گفتم که بدونیم بهتره نکات و قوانین موتورسواری رو رعایت کنیم که هیچ اتفاقی، نه مالی، نه جسمی و نه روحی نیوفته.

 

در این مقاله قصد داریم با قوانین و مقررات موتور سیکلت در ایران آشنا بشیم.

 

 

قوانین موتورسیکلت در ایران

قوانین موتور سیکلت در ایران براساس قوانین راهنمایی و رانندگی اجرا میشه. در خیابون‌ها و سطح شهر، موتورسیکلت هم مثل ماشین، وسیله نقلیه‌ای محسوب میشه که در ترافیک شهر نقش داره.

 

قوانین موتور سیکلت در ایران رو باید بیشتر از ماشین رعایت کرد. چرا؟ چون افسر کاری به بعضی چیزا نداره، سوئیچ رو برمیداره میره، به همین راحتی.

 

پس سعی کنید قوانین رو رعایت کنید وگرنه باید بیوفتید دنباله گرفتن موتورتون. داشتن گواهینامه، بیمه‌ شخص ثالث، کلاه کاسکت، رعایت سرعت مجاز، عدم تردد در خط ویژه BRT و…

 

این موارد بخشی از قوانین موتور سیکلت در ایران‌ هستن که باید رعایت بشه.

 

 

انواع موتورسیکلت‌های مجاز

موتورسیکلت‌ها بر اساس کارایی و تکنولوژی به کار رفته در اونا به چند تا کلاس تقسیم‌بندی میشن که هر کدوم از اون کلاس‌ها هم یه زیرمجموعه‌ای برای خودشون دارن.

 

در این کلاس‌بندی، حجم انجین و تعداد سیلندرشون متفاوته و در کشورهای دیگه گواهینامه‌ای که صادر میشه، براساس حجم و تعداد سیلندر صادر میشه.

 

 

در ایران موتورها رو بر اساس حجم انجین، میشه به چهار دسته تقسیم بندی کرد:

 

موتورهای با انجین کمتر از ۱۰۰ سی سی: این دسته شامل موتورسیکلت‌های کوچک و تفریحی‌ان که برای نوجوانان و بانوان مناسب هستن. سوخت این موتورها یا برقی یا بنزینیه که بیشتر موتورهای برقی در همین دسته هستن، البته موتورهای برقی رو براساس توان باطریشون اندازه گیری میکنن.

 

 

موتورهای با انجین ۱۰۰ الی ۱۵۰ سی سی: این دسته شامل موتورسیکلت‌های معمولی سطح شهرن. قدرت، سرعت و شتاب این موتورها معمولیه و نباید ازشون توقع زیادی داشت. موتورهایی مثل طرح هوندا 125 یا طرح باکسر 150 و یا اسکوترها که خیلی هم پرطرفدارن و نسبت به حجم موتورشون، ویژگی‌های خیلی خوبی دارن.

 

 

موتورهای با انجین ۱۵۰ الی ۲۰۰ سی سی: این دسته هم شامل موتورهایی هستش که میشه ازش تو جاده هم استفاده کرد، چون قدرت خوبی دارن. این دسته از موتورها نسبت به موتورهای ۱۵۰ سی سی، هم قدرتشون بیشتره و هم یه سری تکنولوژی و ویژگی خاص دارن.

 

موتورهای با انجین بالای ۲۰۰ سی سی: آخرین دسته بندی که فعلا میشه نام برد، موتورهای با انجین حداکثر ۲۵۰ سی سیه، البته شاید بعدا رضایت تردد موتورهای بالای ۲۵۰ سی سی رو بدن ولی خب الان همینه. این دسته از موتورها بالاترین قدرت رو بین دسته‌های دیگه دارن ولی در تقسیم‌بندی کلاس، تفاوت دارن.

 

 

 

قوانین موتور سنگین در ایران

در ایران موتورهایی که حجمشون از ۲۵۰ سی‌سی بیشتره رو میگم موتور سنگین. حالا قوانین موتور سنگین در ایران چیه؟ اصلا میشه با موتورسنگین تردد کرد؟

 

بعد از انقلاب کلا موتورهای بالای ۲۵۰ سی سی ترددشون ممنوع شد حالا چرا؟ در دوره انقلاب ترورهایی که اتفاق میوفتاد توسط افرادی بود که موتورهای سنگین داشتن و گرفتن اونا توسط کمیته سخت بود.

 

مثلا موتورشون ۱۰۰۰ سی سی بود ولی موتورهای کمیته ۴۰۰ سی سی. برای همین اومدن خرید و فروش و تردد موتورهای با حجم بالای ۲۵۰ سی سی رو ممنوع کردن و هنوزم پا برجاست.

 

الان خیلی از موتورسواران سنگین شکایت دارن به این موضوع ولی حل نشده و سفت و سخت جلوی تردد موتورهای سنگین رو میگیرن.

 

البته به گفته‌ خودشون، ممنوعیت تردد موتور سنگین به خاطر خروج ارز، آلودگی صوتی، افزایش تصادفات و … است ولی از این گفته‌های خودشون که بگذریم، باید بتونن موتور ۱۰۰۰ سی سی رو بگیرن پس ترددش ممنوعه.

 

 

موتورهای سنگین در ایران کلا پلاک نمیشه ولی می‌پرسید چرا بعضی از این موتورها تو خیابون‌ها هست؟ بعضی از موتورهای سنگین با پرداخت عوارض گمرک وارد ایران شدن و برگ سبز هم دارن و میشه سند هم زد.

 

ولی اگه موتور توقیف بشه، به گفته‌ خودشون یه جریمه‌ای مالک پرداخت می‌کنه و یه تعهدم میده بعدش موتور رو تحویل می‌گیره.

 

بعید میدونم به این راحتی تحویل بدن، اینا موتور ۱۲۵ سی سی رو به این راحتی تحویل نمیدن چه برسه موتور سنگین.

 

یه راه دیگه برای مجوز واردات موتور سنگین هست که مربوط میشه به فدراسیون موتورسواری و سهمیه ورزشکارای این رشته، که می‌تونن با سهمیه‌ای که وزارت ورزش بهشون داده،

 

موتور وارد کنن. با اینکه قوانین موتور سیکلت سنگین در ایران طبق اصول نیست و نشون‌دهنده ضعفه، ولی ناچاریم رعایت کنیم.

 

 

قوانین موتور سیکلت سواری بانوان در ایران

می‌تونیم به طور کلی بگیم که هیچ قوانینی برای موتورسواری بانوان در ایران، مکتوب نشده. در کشورهای دیگه، هیچ فرقی بین مردان و زنان برای استفاده از موتورسیکلت نیست، تازه برای بانوانشون موتورهای مخصوص هم تولید می‌کنن.

 

اما در ایران از این خبرا نیست، میگن این موتور مخصوص بانوانه ولی از گواهینامه خبری نیست.

 

سال ۱۳۹۸ یکی از بانوان کشورمون در اصفهان، از نیروی انتظامی منطقه شکایتی رو تحت عنوان الزام صدور گواهینامه رانندگی موتور سیکلت مطرح کرد.

 

این شکایت به استناد ماده ۲۰ قانون تخلفات راهنمایی و رانندگی که در اون حرفی از جنسیت زده نشده. هنوز که هنوزه هیچ جوابی داده نشده ولی بانوان همین الانش با موتور تردد می‌کنن بدون گواهینامه.

 

 

گواهینامه موتور سیکلت

اولین نکته مهم که همه بهش اشاره میکنن، گواهینامه است. زمانی که حین رانندگی اتفاقی بیوفته، پلیس راهور اولین مدرکی که از شما میخواد گواهینامه است و نداشتن همون کافیه که موتور وارد پارکینگ بشه.

 

حالا درسته بقیه مدارکم هم ازتون میخواد ولی وقتی بفهمه گواهینامه‌ای در کار نیست همون موقع آماده میشه تا موتور اقساطی یا نقدی که خریدین رو بفرسته به پارکینگ و درآوردن موتور هم که دیگه هیچی، قشنگ باید چندتا خان رو گذروند.

 

اما از این‌ها گذشته گواهینامه مهم‌ترین مدرکه، حالا میخواد ماشین باشه یا موتور سیکلت یا حتی موتورهای برقی. گرفتن گواهینامه هم یه سری کلاس و آزمون داره که باید گذروند ولی قبل از اون باید مدارک اولیه شرکت در این کلاس ها رو ارائه داد.

 

انواع گواهینامه موتور سیکلت

• برای موتورای کمتر از ۲۵۰ سی سی، شما باید حداقل ۱۵ سال تمام و گواهینامه الف-۱ داشته باشید.

 

• رانندگی با موتور ای ۲۵۰ سی سی، شما باید حداقل ۱۷ سال تمام و گواهینامه الف-۲ داشته باشید.

 

برای موتورای بیشتر از ۲۵۰ سی سی و موتورهای سنگین یا سه‌چرخه که تا ۴۰۰ کیلوگرم وزن دارن، شما باید حداقل ۱۸ سال تمام و و گواهینامه الف-۳ داشته باشید. برای گواهینامه الف-۳ باید یک سال از تصدیق گواهینامه الف-۲ گذشته باشه.

 

بعد از اینکه به سن قانونی رسیدید، می‌تونید گواهینامه ب-۱ رو بگیرید. البته این گواهینامه یک سال اعتبار داره واگه خلافی نکنید، اعتبارش ۵ ساله میشه.

 

برای گرفتن گواهینامه ب-۲، باید حداقل ۲۱ سال تمام داشته‌ باشید و دو سال هم از اخذ گواهینامه ب-۱ گذشته باشه.

 

اخذ گواهینامه پ-۱، باید حداقل ۲۳ سال تمام داشته باشید و دو سال هم از اخذ گواهینامه ب-۱ گذشته باشه.

 

برای گرفتن گواهینامه پ-۲، باید حداقل ۲۳ سال تمام داشته باشید و دو سال هم از اخذ گواهینامه ب-۲ گذشته باشه.

 

آخرین نوع گواهینامه، سری ت است که باید حداقل ۲۵ سال تمام داشته باشید و برای ت-۱ باید دو سال از اخذ پ-۱ گذشته باشه، و برای ت-۲ هم باید دو سال از اخذ پ-۲ گذشته باشه.

 

البته این شرایط، شرایط کلی گرفتن گواهینامه‌ست، وگرنه تو ایران مثل بقیه چیزها گرفتن گواهینامه فرق داره.

 

باید حداقل ۱۸ سال داشته باشیم و چون از موتور سنگین خبری نیست، دو مدل گواهینامه هست. البته احتمال داره شرایط دریافت گواهینامه تغییر کنه.

 

قوانین جدید گواهینامه موتورسیکلت

در این سال‌ها قانون خاصی به قوانین گواهینامه موتور اضافه نشده. تنها قانونی که تغییر کرده، قانون نظام وظیفه است.

 

قبلا برای دریافت گواهینامه موتورسیکلت، شما باید یا کارت پایان خدمت می‌داشتید یا معافیت تحصیلی. ولی الان دیگه احتیاجی به کارت پایان خدمت نیست و می‌تونید برای گرفتن گواهینامه اقدام کنید.

 

 

مراحل دریافت گواهینامه موتورسیکلت

اولین مرحله گرفتن گواهینامه موتورسیکلت شرکت در کلاس‌های تئوری و عملی آیین‌نامه موتورسیکلته. شرکت کننده‌ها برای شرکت در این کلاس‌ها باید شرایط زیر رو داشته باشن و با در دست داشتن این مدارک در یک آموزشگاه معتبر ثبت‌نام کنند.

 

• داشتن حداقل سن قانونی
• اصل و کپی کارت ملی
• اصل و کپی شناسنامه
• اطلاعات محل سکونت
• ۱۲ قطعه عکس پرسنلی پشت سفید
• رسید پرداخت هزینه ثبت‌نام و صدور گواهینامه

 

پس از ارائه مدارک به آموزشگاه و ثبت‌نام، آموزشگاه شما رو به یه چشم پزشک معتمد معرفی میکنه. بعد از معاینات چشم، شما باید با آزمایش خون، گروه خونیتون رو مشخص کنید.

 

پس از اینکه معاینات رو انجام دادین و گواهی سلامت رو گرفتین، وارد کلاس تئوری و عملی میشید که طول دوره کلاس‌ها به ترتیب ۱۸ و ۲۴ ساعته و با قبولی در آزمون و امتحان عملی، آموزشگاه تا صدور گواهینامه، یه کاردکس و یه فیش انتظامی به شما تحویل میده.

 

 

دریافت گواهینامه یک روزه

سال گذشته طرح یه روزه گواهینامه، به صورت آزمایشی در تهران اجرا شد و بعد از اینکه این طرح با استقبال زیادی روبرو شد، دولت تصمیم گرفت ارائه گواهینامه یه روزه رو به صورت رسمی اجرا کنه و از تیر ۱۴۰۲ استارتش رو زد.

 

برای گرفتن گواهینامه، همون مدارکی که بالا گفتیم نیازه و فرقش اینه که باید موتور سواری بلد باشید، البته هزینش هم کمتر از روش معمولش حساب میشه.

 

دولت این طرح رو برای افرادی که وقت ندارن تو کلاس‌ها شرکت کنن اجرا کرد، تا بتونن راحت و یه روزه گواهینامه بگیرن. حالا کجا بریم بگیریم؟

 

 

آموزشگاه‌های گواهینامه‌ی یک روزه

طرح یه روزه گواهینامه، به گفته منتظرالمهدی، قراره تو کل کشور اجرا بشه و در حال حاضر، تو برخی شهرها داره برگزار میشه.

 

همه‌ی آموزشگاه‌ها و شهرک آزمایش‌ها هم می‌تونن تو این طرح شرکت کنن. ولی یه روش راحت‌تر هم هست. میرید تو سایت ایرانیان موتور سیکلت، ثبت نام می‌کنید و بعدش آنلاین نوبت می‌گیرد.

 

اصلا نمی‌خواد برید از صبح آموزشگاه یا شهرک آزمایش، تو سایت موتور سیکلت ایرانیان بهتون میگن کجا برید و کی برید و تمااام. بریم سراغ مبحث بیمه…

 

بیمه موتور سیکلت

قبل از اینکه سند موتور صادر بشه، موتور سیکلت باید بیمه شخص ثالث شده باشه. بیمه شخص ثالث از واجبات رانندگیه که در تمام کشورها در این رابطه سختگیری میشه، جوری که تمامی وسایل نقلیه رو بدون بیمه اصلا نباید از پارکینگ بیرون آورد.

 

حالا چرا میگن واجبه؟ اگه خدایی نکرده در حین رانندگی سانحه‌ای بوجود بیاد و در اون سانحه چه خسارت مالی و چه جانی، شرکت بیمه موظفه تا مبلغ کل خسارت و یا درصدی از اون رو با شرایط و قوانینی که داره، پرداخت کنه.

 

 

به غیر از بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه هم هست اما واجب نیست. البته با این اوضاع تورم و گرونی یجورایی واجب شده.

 

یه موقعی موتور سیکلت ۲۰ میلیون تومان بود ولی الان یه موتور معمولی نزدیک ۱۰۰ میلیونه و خودرو که دیگه هیچی البته این شرایط برای ۱۰ سال پیش نیست بلکه برای همین چند سال اخیره، پس در نتیجه، داشتن بیمه بدنه خالی از لطف نیست.

 

مبلغ بیمه برای هر موتوری یکسان نیست و به سه تا مورد بستگی داره:

 

• سال تولید موتور سیکلت
• نوع سوخت موتور سیکلت
• تعداد سیلندر
• حجم موتور

 

یه نکته خیلی مهمی که در بیمه وسیله نقلیه هست اینه که هر چقدر بیمه استفاده نشده در یک سال داشته باشین، سال بعد بیمه تخفیف میخوره.

 

برای همین بعضی تصادف هم که میکنن، اگه هزینه تصادف زیاد نشه از جیب میدن ولی دست به بیمه نمیزنن.

 

خلافی موتور سیکلت

تخلفات موتورسیکلت برمیگرده به مبلغ خلافی که توسط پلیس راهور ثبت شده.

 

خلافی موتور، زیاد فرقی با خلافی خودرو نداره و شاید بدتر از اون باشه، مثلا همون طوری که گفتم پلیس راهور خیلی راحت میتونه سوئیچ موتور رو برداره ولی ماشین اینطوری نیست و در نتیجه خیلی راحت موتور میتونه بره پارکینگ.

 

اصلا یه فصل‌هایی هست که بهش میگن فصل موتورگیری.

 

 

پلیس‌ها یا سربازها یا حتی مردمی که موتور خودشون رو گرفتن و بهشون گفتن مثلا ۵ تا موتور بگیر تا موتورت رو تحویل بدیم… بگذریم، وقتی بخواین موتور رو پلاک بزنید یا بفروشید، باید خلافی موتور سیکلت رو بگیرید و کامل پرداختش کنید.

 

شاید خیلی وقت‌ها بگید خلافی آنچنانی ندارم ولی وقتی خلافی رو بگیرید میبینید که اتفاقا همه رو گرفته دوربین و باید پرداخت بشه و کاری هم نمیشه کرد.

 

استعلام خلافی موتور سیکلت

برای استعلام و پرداخت خلافی هم چند تا راهکار هست که میشه از اونا استفاده کرد:

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت با پیامک: در این روش باید کد ۱۷ رقمی وین (Vin) موتور رو به سامانه پیامکی ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ ارسال کنید.

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت با پلاک: با تماس تلفنی با پلیس راهور ناجا به شماره ۸۸۲۸۸۸۸۸-۰۲۱، میتونید استعلام خلافی موتور رو با پلاک بگیرید.

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت با کد دستوری: با شماره گیری #110* و وارد کردن کد ۱۷ رقمی وین (Vin) موتور سیکلت، خلافی موتور رو استعلام و سپس میتوانید پرداخت کنید.

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت با کد ملی: در این روش با مراجعه به سایت خدمات الکترونیکی انتظامی به نشانی www.sakha.epolice.ir میتونید خلافی موتور سیکلت رو با وارد کردن کد ملی استعلام و پرداخت کنید.

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت از طریق سایت پلیس راهور ناجا: معتبرترین مرجع استعلام و پرداخت خلافیه، سایت راهور ناجا به نشانی www.rahvar120.ir است.

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت از طریق پلیس 10+: میتونید به دفاتر پلیس 10+ مراجعه کنید و استعلام خلافی رو بگیرید و همونجا پرداخت کنید.

 

• استعلام خلافی موتور سیکلت از طریق اپلیکیشن: راحت ترین راه برای استعلام خلافی و پرداخت اون، اپلیکیشن‌هاست. با نصب اپلیکیشن‌هایی مثل قبضینو و… روی گوشی هوشمند، میتونید خیلی راحت خلافی موتور رو پرداخت کنید.

 

حرف آخر

موتور واقعا یه وسیله به درد بخوره به خصوص تو این ترافیک و شلوغی خیابون‌های ایران و تردد سنگین شهر تهران. اوضاع خودرو هم که اصلا خوب نیست.

 

از هر طرفی که نگاه کنیم موتورسیکلت بهترین وسیله برای تردد و حتی کاره، ولی برای اینکه دردسری بوجود نیاد، باید قوانینی که وضع شده رو رعایت کرد.

 

این قوانین فقط شامل گواهینامه و بیمه نیست و به نحوه رانندگی با موتور، رعایت قوانین رانندگی و پوشش مناسب موتور سوار هم بستگی داره.

 

این نکته فراموش نشه که کلاه ایمنی واقعا واجبه در حین رانندگی. اگه حادثه بوجود بیاد، تنها چیزی که مهمترین پوشش هم محسوب میشه، کلاه کاسکته و باید اونو جدی گرفت.

 

امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه و با رعایت قوانین و شرایط استفاده از موتور سیکلت، خیلی راحت ترافیک رو دور بزنید و به مقصدتون برسید.

 

اگه سوال یا نظری در این خصوص دارین، در قسمت کامنت‌ها با ما درمیون بزارین 😊