بررسی تخصصی موتور سیکلت اتوماتیک + معرفی بهترین مدلها
محتواها
امروزه تکنولوژی موتور سیکلتها تغییرات زیادی داشته که یکی از اون تغییرات، ساخت موتور سیکلتهای اتوماتیک و بدون دندهست.
موتورهای اتوماتیک از یه گیربکس خودکار استفاده میکنن که باعث میشه راننده بدون اینکه دخالتی در تعویض دندهی موتور داشته باشه، سرعت و شتاب موتور رو تنظیم و کنترل کنه.
یکی دیگه از مزایای این موتور سیکلتها، کاهش خستگی موتورسواره. تو موتورهای دندهای، تغییر دنده و گرفتن کلاچ یه عمل فیزیکی و دقیقِ که باید درست انجام بشه.
واسه همین موارد، موتورهای اتومات یا اسکوتر به موتورسوارای تازه کار پیشنهاد میشه و همون طور که رانندگی باهاشون سادهست، نیازی به تمرینهای طولانی مدت و زیاد هم ندارن.
اما بریم ببینیم ایده ساخت موتورهای اتومات از کجا اومده…
تاریخچه ساخت موتور سیکلتهای اتوماتیک
طراحی و ایده موتورهای دنده اتوماتیک، برمیگرده به سال ۱۹۱۴ میلادی که برای راحتی راننده و صرفهجویی در مصرف سوخت شکل گرفت.
اینقدر این ایده و طراحیاش جذاب بود که باعث شد از همون اول تا الان به یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین کلاسهای موتور سیکلت تبدیل بشه.
اولین اسکوترهایی که ساخته شد، انجینشون ۵۰ سی سی بود و با پیشرفت علم و تکنولوژی این موتورها چه از لحاظ ظاهری و چه از لحاظ فنی به تدریج پیشرفت کردن.
در اون زمان وسپا یکی از پیشگامان این نوع موتور سیکلت بود که بعداً شرکتهای دیگر موتورسازی هم وارد رقابت با وسپا شدن. اما تفاوت اصلی موتورهای اتوماتیک با دندهای چی هست؟
موتورهای دندهای چه فرقی با موتورهای دنده اتوماتیک دارن؟
اکثر موتورهای دندهای از یه گیربکس یا جعبه دندهی ترتیبی ساخته شدن و با اهرمی که زیر پای موتورسواره، کم و زیاد میشن.
تو موتور سیکلتهای معمولی، دندهی یک یا دو رو میتونیم مستقیم از حالت خلاص انتخاب کنیم، ولی برا بقیه دندهها باید به ترتیب دنده رو عوض کنیم.
لیست موتور سیکلتهای ارزون قیمت
این یعنی اینکه اگه بخوایم از دندهی دو بریم دنده چهار، باید اول بزنیم دنده سه بعد دنده چهار. البته همهی موتورها ترتیب تعویضشون یکی نیست.
مثلا تو هوندا ۱۲۵ سی سی هر چهارتا دنده به سمت پایینه ولی یه موتوری مثل پالس کلاس نِیکِد، تعویض دندهاش فرق داره و دنده یک پایینه و بقیه دندهها بالاست.
حالا اگه بخوایم خودمون دنده عوض نکنیم چی؟ اون موقع است که باید بریم سراغ موتورهای دنده اتوماتیک!!
موتور سیکلتهای دنده اتوماتیک
خب بریم سراغ موتورهای دنده اتوماتیک. تو این موتورها از یه گیربکس یا جعبه دنده اتوماتیک استفاده میشه.
گیربکسهای اتوماتیک قبلا زیاد رایج نبودن ولی چند سالیه که با ورود اسکوترها، طرفداراهای زیادی پیدا کردن مخصوصا برای استفاده شهری و روزمره.
جعبه دندههای اتوماتیک معمولا چند نوعان که رایجترینشون هم گیربکس هیدرولیکیه.
انواع گیربکسهای موتور اتوماتیک:
- گیربکس اتوماتیک AT: یه گیربکس چند سرعته که نیازی به هیچ عکسالعمل ورودی از طرف راننده نداره.
- گیربکس اتوماتیک هیدرولیکی: این مدل گیربکس رایجترین مدله که از یه گیربکس سیارهای، کنترل هیدرولیکی و مبدل گشتاور استفاده میکنه.
- گیربکس متغیر پیوسته CVT
- گیربکس دستی خودکار AMT
- گیربکس دو کلاچه DCT
کلاچ موتور سیکلتهای اتوماتیک
گیربکسهای اتوماتیک و نیمه اتوماتیک معمولا از یک کلاچ گریز از مرکز استفاده میکنن و عملکرد هر کدومشون هم باهم فرق داره.
در حالت دور پایین، موتور از شَفت ورودی گیربکس جدا میشه و اجازهی حرکت آزادانه میده.
همون طوری که دریچه گاز باز میشه و سرعت موتور بالا میره، وزنههای متعادل کنندهی سطوح اصطکاکی محور موتور در کلاچ، آروم آروم به سمت بیرون پرتاب میشن تا با محفظهی بیرونی تماس پیدا کنن.
در ادامه این سیکل اگه موتور درست حرکت کنه، شفت ورودی گیربکس با سرعت زیادی میچرخه.
این حرکت به موتور سیکلت اجازه میده که با لغزش کلاچ، شتاب بیشتری بگیره. فشار بیرونی که صفحات اصطکاکی وارد میکنن، باعث میشه که کلاچ بره روی حالت قفل کامل.
بعد از این فرآیند، کلاچ هیچ لغزشی نداره و موتور تموم توانش رو در اختیاره گیربکس میذاره.
حالا که با عملکرد گیربکس اتومات آشنا شدیم، بریم انواع موتور سیکلتهای دنده اتوماتی که تو ایران هستن رو معرفی کنیم.
انواع موتور سیکلت اتوماتیک در ایران
کلاس بندی موتورهای اتوماتیک، کلاس اسکوتر میشه. این موتوراسکوترها دو نوعان، بنزینی یا برقی که ما تو این مقاله با نوع بنزینیش کار داریم.
همون طور که اول مقاله گفتیم، اسکوترها مناسب تردد تو سطح شهریان. البته بعضی مدلهاشون به غیر از شهری، جادهای هم به حساب میان و کاربرد تورینگ هم حتی دارن.
مثل بقیه کلاسها که تو مقاله انواع موتور سیکلت گفتیم، کلاس اسکوتر هم چندتا زیرمجموعه به نام کلاسیک، ماکسی و اسپورت داره. اما مشخصات این اسکوترها چیه؟
اسکوتر کلاسیک
اسکوترهای کلاسیک از اون دسته موتور سیکلتهای اتوماتیکی هستن که طراحیشون سنتی و کلاسیکه، مثل موتور وسپا.
این اسکوترها بادگیر و صندلی بزرگی دارن و یه محفظه بزرگم برای حمل بار زیر صندلیشون تعبیه شده. طراحی این موتورها همون طور که سادهست، ولی جذاب و کاملا هم کاربردیه.
انواع موتور سیکلت اتوماتیک کلاسیک:
- وسپا مدل Primavera
- وسپا مدل GTS 249
- تیویاس مدل وگو 110
- هوندا مدل Genio 110
- رهرو مدل 125 پلاس
- رهرو مدل 150 پلاس
- دایچی مدل JP150
- دینو مدل کاوان S 150
اسکوتر ماکسی
اسکوترهای ماکسی یکی دیگه از موتور سیکلتهای دنده اتوماتان که سایزشون نسبت به اسکوترهای کلاسیک خیلی بزرگتره و خیلی هم پیشرفتهتر و مدرنتر هستن.
این موتورها هم مثل اسکوترهای کلاسیک، بادگیر و صندلی بزرگی دارن که باعث میشه محفظهی حمل بار بیشتری داشته باشن.
به غیر از این، تجهیزات و تکنولوژی که تو اسکوترهای ماکسی تعبیه شده، در حد یه موتور فول آپشن و خیلی هم پیشرفتهاس. انواع موتور سیکلت دنده اتوماتیک ماکسی:
- یاماها مدل XMAX 250 new
- گلکسی مدل JT200
- گلکسی مدل J200
اسکوتر اسپورت
اسکوترهای اسپورت تلفیق موتور سیکلتهای اتوماتیک کلاسیک و ماکسیان.
ظاهر این موتورها حالت هجومی، خشن و اسپورت داره و سایز و وزنشون هم تا حدودی هم بین دوتا نوع دیگهست.
تجهیزات و تکنولوژی که این مدل داره در حد اسکوترهای ماکسی نیست ولی نسبتا آپشنهای خوب و کار راهبندازی دارن.
در آخر باید بگیم که ایده طراحی این نوع از موتور سیکلتها، از تلفیق عملکرد و سبکی میاد. انواع موتور سیکلتهای دنده اتومات اسپورت:
- هوندا کلیک 150 و طرح کلیک
- یاماها آیروکس 155 و طرح آیروکس
- هوندا ADV و طرح ADV (اسکوتر دو منظوره)
- کبیر مدل Satlis 170 cc
- گلکسی مدل SF180
- گلکسی مدل SR200
راهنمای کاربردی خرید موتور سیکلت
موتور سیکلتهای نیمه اتوماتیک
خب تا اینجا در مورد موتور سیکلتهای اتوماتیک صحبت کردیم، حالا بریم موتورهای نیمه اتوماتیک رو بررسی کنیم.
گیربکس موتورهای نیمه اتوماتیک، غالبا از یه جعبه دنده دستی بدون کلاچ ساخته میشن و بهشون میگن موتور سیکلتهای بی کلاچ.
جعبه دندهی این موتورها دستی و با گیربکس متوالی عمل میکنن، با این تفاوت که از یه سیستم کلاچ تمام اتوماتیک یا مبدل گشتاور استفاده میکنن و کلاچشون هم از نوع گریز از مرکزه.
موتور سیکلتهای بیکلاچ نسبت به دندهای و اتوماتیک، کمتر استفاده میشن. در مجموع هم این موتورها نیاز دارن که موتورسوار یه عمل فیزیکی برای تعویض دنده انجام بده. خب حالا بریم سراغ کلاچ این موتورها…
کلاچ نیمه اتوماتیک
بذارین این مدل رو با یه مثال بررسی کنیم. وقتی موتور سیکلت شما از نوع اتوماتیک CVT باشه، تعویض دنده به گونهایه که موتور در سریعترین زمان به حداکثر سرعت خودش برسه.
اما موتورهای نیمه اتوماتیک این طوری نیستن.
تو این موتورها تعویض دنده توسط خود موتور سوار انجام میگیره و میتونه تموم روز رو فقط با دنده ۲ بره.
در این حالت، وقتی که موتور اینقدر سریع بره تا کلاچ کامل قفل بشه و دوباره سرعت و دور موتور کم بشه، کلاچ کاملا درگیر میشه.
خب بریم سراغ انواع موتورهای نیمه اتومات.
اما قبل از اینکه بریم سراغ معرفی انواع مدلها، باید بگیم که تو ایران این موتورها رو به اسم موتور سیکلت کلاس کاب میشناسن و مثل موتورهای اتوماتیک هم نیستن که مدلهاشون باهم تفاوت ظاهری زیادی داشته باشن و تا حدودی شبیه هم هستن.
مشخصات موتور سیکلتهای کاب
موتور سیکلت کاب یه جورایی تلفیق مدل اسکوتر و موتور شهری به حساب میاد و میشه بهشون گفت یه موتور شهری نیمه اتومات.
حجم این موتورها بیشتر از ۱۵۰ سی سی نیست و برای همین فقط میشه داخل شهر ازش استفاده کرد.
موتور کاب، یه موتور دندهای بی کلاچ، یعنی همون طور که گفتیم، شما بدون اینکه بخواین کلاچ بگیرین، دنده رو عوض میکنین.
موتورهای کاب قبل از اینکه اسکوترها بازار رو بگیرن، خیلی طرفدار داشتن، ولی از زمانی که اسکوترها وارد بازار شدن، تقاضای این کلاس هم تا حدودی کم رنگ شد. انواع موتور سیکلت کاب:
- یاماها مدل MX King 150
- تیویاس مدل راکز 125 سی سی
- کثیر مدل کریستال 125 سی سی
- پرواز مدل احسان 125 K3
حرف آخر
در این مقاله با موتور سیکلتهای دنده اتوماتیک و نیمه اتوماتیک آشنا شدیم و نحوه عملکردشون رو هم بررسی کردیم.
هر کدوم از این موتورها حالا میخواد اتومات باشه یا نیمه اتومات، ویژگیها و آپشنهای خاص و جذابی دارن که روی جذابیت و عملکرد موتور تاثیر میذارن.
اگه سوال یا نظری در این خصوص دارین، در قسمت کامنتها با ما درمیون بزارین 😊